آیا با زیارت جامعه کبیره آشنایی دارید؟
از میزان اهمیت زیارت جامعه کبیره، آگاهی شما به چه میزان است؟
حضرت امام هادی علیه السلام مشعل دار هدایت و متصّل به دریای بیکرانه علم و دانش الهی بودند. حضرت در معرّفی مقام عظمای امامت و در پاسخ به سؤال موسی بن عبدالله نخعی که از حضرت درخواست نمود « به من گفتاری تعلیم کنید تا با آن شما را زیارت کنم» امام هم زیارت جامعه کبیره را به او آموختند .
این زیارت از زیارتهایی است که تمام ائمـه علیهم السّلام را میتوان با آن زیـارت نمود .
زیارت جامعه کبیره و اهمیت آن
در این مطلب، 14 نکته بسیار مهم در مورد زیارت جامعه کبیره اماده کرده ایم که به شما توصیه می کنیم با دقت این مطالب را مطالعه بفرمایید. شیخ صدوق (ره) در کتاب «من لایحضره الفقیه» می گوید: محمّدبن اسماعیل برمکی از موسی بن عبدالله نخعی نقل می کند که گفت : به علی بن محمّد بن علی بن موسی بن جعفر بن علی بن حسین بن علی بن ابی طالب(امام هادی) علیهم السّلام عرض کردم: یا رسول الله ! کلام بلیغ و کاملی را به من بیاموزید که هر گاه خواستم یکی از شما را زیارت کنم آن را بگویم و حضرت بعد از ذکر آدابی (علاقمندان به مفاتیح الجنان مراجعه نمایند) زیارت جامعه را تعلیم فرمودند.
علّامه مجلسی اوّل در شرح کتاب فوق در ذیل این زیارت می گوید :
چون به نجف مشرف شدم، برای اینکه لیاقت تشرّف به حرم مولی الموحدین حضرت علی علیه السلام را پیدا کنم ، تصمیم گرفتم که چند روزی عبادت کنم .
روزها در مقام قائم و شبها در رواق مطهّر مشغول بودم ، شبی در عالم مکاشفه حضرت بقیّة الله عجل الله تعالی فرجه الشّریف را در حرم پدر بزرگوارش دیدم .
فردا به سرّ من رأی (شهر سامرا نزدیک شهر بغداد) مشرّف شدم ، و چون وارد شدم، حضرت مهدی روحی فداء ، همانند پاره ماه ، آنجا بود . ایستادم و از دور بطور مدّاحی و در حالی که با انگشت اشاره به او می کردم زیارت جامعه را خواندم .
فرمودند: بیا جلو ! ابّهت و عظمت او مانع می شد ؛ تا بالأخره جلو رفتم به من تلطّف کردند و فرمودند : «نعم زیارة هَذهِ» خوب زیارتی است این زیارت .
گفتم : از جدّتان می باشد؟ و اشاره به قبر مطهّر امام هادی علیه السلام کردم .
فرمودند : بلی از جدّم صادر شده است.
زیارت جامعه کبیره که اقیانوسی مواج از معارف الهی و مضامین عالی مشتمل بر معرفی مقام ائمه علیهم السلام است؛ از امام علی النقی علیه السلام به ما رسیده است. زیارت جامعه که به تعبیر علامه مجلسی(ره) از نظر سند و روایت از صحیح‌ترین و قوی‌ترین زیارات ائمه علیهم السلام است یادگاری عظیمی است که در حرم هر یک از ائمه معصومین علیهم‌السلام آن زیارت را می‌خوانیم.
از آنجاکه این زیارت ، بر نقل نصوص مختلف ، معتبرترین زیارات بوده و توصیه به خواندن آن در مشاهد مشرفه ، اکیدا به چشم می خورد ؛ توجه به مضامین مهم آن نیز باید مورد توجه قرار بگیرد .
1 – السلام علیکم یا اهل بیت النبوه :
خاندان پیامبری :
دقت فرمایید . می گوید خاندان پیامبری و نمی گوید خاندان پیامبر . آیا به اهمیت این نکته واقف هستید؟
2 – ساسة العباد :
دین از سیاست جدا نیست:
ائمه ی شیعه ، تنها رهبران دینی مردم
نبوده و سیاستمدار ترین افراد روزگار خود نیز بوده و شعار جدایی دین از
سیاست توطئه ای پرورش یافته توسط دشمنان دین است .دشمنان دین با نیت جدا کردن دین از سیاست و سوء استفاده از آن ، تلاش بسیاری کرده اند در دوره های مختلف تاریخی، دشمنان دین اسلام سعی کرده اند تا دین را از سیاست جدا کنند تا راه را برای گسترش محرمات باز کنند.
3 – وَحُجَجِ اللَّهِ عَلى اَهْلِ الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ وَالاْولى
سه برهه ی زمانی بسیار مهم و اهل بیت :
امامان شیعه در سه برهه ی زمانی بسیار مهم ، حجت های بر مردم بوده اند :
الف : دنیا
ب : آخرت
ج : اولی ( آیا تا به حال به این برهه زمانی فکر کرده اید که اولی کجا بوده است ؟!)
4 - اَلسَّلامُ عَلى مَحاَّلِّ مَعْرِفَةِ اللَّهِ
امن ترین راه رسیدن به خدا : بهترین و مطمئن ترین راه برای رسین به پروردگار خاندان رسول الله ص و اهل بیت عصمت و طهارت می باشد.
آنچه که مسلم است و در لسلن روایات به آن اشاره شده است اینست که راه های رسیدن به خداوند ،بسیار زیاد است اما آنچه باید بر اساس نص جامعه ی کبیره مورد توجه قرار بگیرد اینست که :
امن ترین راه ، طریق اهل بیت است.
5 - اَیَّدَکُمْ بِرُوحِهِ
تاییدات با روح :
بزرگترین فرشته ی الهی به نام روح ( که برخی از مفسرین ، ذیل آیات سوره ی قدر و آیه تنزل الملائکه و الروح فیها ، اشاره به این مطلب داشته اند )که اعظم ملائکه ی الهی می باشد؛ همواره همراه اهل بیت عصمت و طهارت بوده است و ایضا می باشد !
6 - وَالْبابُ الْمُبْتَلى بِهِ النّاسُ مَنْ اَتیکُمْ نَجى وَمَنْ لَمْ یَاْتِکُمْ هَلَک
اهل بیت محک ایمان:
آنچه بر اساس روایت مختلف بدان اشاره شده است، خاندان عصمت و طهارت،محک ایمان برای انسان ها هستند . هرکس ایشان را به عنوان نمایندگان الهی پذیرفت ، نجات یافته و هرکس رو گردان شود ، هلاک می گردد .
7 – وَجَعَلَ صَلَواتَنا عَلَیْکُمْ وَما خَصَّنا بِهِ مِنْ وِلایَتِکُمْ طیباً لِخَلْقِنا وَطَهارَةً لاِنْفُسِنا وَتَزْکِیَةً لَنا وَکَفّارَةً لِذُنُوبِنا
اهل بیت جلوه ای از رحمة للعالمینی پیامبر اسلام :
اگر خداوند ، گناهان خلائق بپوشاند و لباس رحمت بر آنان ، بواسطه ی اهل بیت است . که در برخی روایات داریم در روز قیامت،خیل کثیری از بندگان الهی را دستگیری می نمایند و ایضا در این دنیا به برکت حضور نورانیت ایشان ، گناهان بخشیده می شود همانطور که در زیارت نامه ی آنها نیز اشاره شده است که زائر ایشان در حال معرفت ، تمامی گناهانش بخشیده شده و مإوایش بهشت خواهد بود.
8 – وَبَرِئْتُ اِلَى اللَّه عَزَّوَجَلَّ مِنْ اَعْداَّئِکُمْ وَمِنَ الْجِبْتِ وَالطّاغُوتِ وَالشَّیاطینِ وَحِزْبِهِمُ الظّالِمینَ لَکُمْ وَالْجاحِدین لِحَقِّکُمْ وَالْمارِقینَ مِنْ وِلایَتِکُمْ وَالْغاصِبینَ لاِرْثِکُمْ وَالشّاَّکّینَ فیکُمْ وَالْمُنْحَرِفینَ عَنْکُمْ وَمِنْ کُلِّ وَلیجَةٍ دُونَکُمْ
دشمن شناسی و کشف کُـدهای کلامی اهل بیت :
مقوله ی بسیار مهم دشمن شناسی در مکتب اهل بیت در هر زمان مورد توجه ایشان بوده و به مناسبت های مختلف ، کدهایی از جانب این انوار مقدسه صادر می شده تا دشمنان را به مردم ، معرفی نمایند از جمله کدهایی همانند جبت و طاغوت که باید مورد توجه قرار گرفته شود .
9 – مَنْ اَرادَ اللَّهَ بَدَءَ بِکُمْ
تاکید موکد و مجدد به خداشناسی از درگاه اهل بیت : تاکید شده است که به هرمیزان که می توانید به اهل بیت ع نزدیک شوید رضه شهادت اهل بیت ع را برپا دارید و در روضه ها شرکت نمایید.
هرکس خدا را بخواهد باید با اهل بیت شروع کند چرا که محل امن شناخت الهی ، از درگاه خزائن علم خواهد بود .
10 - بکُمْ فَتَحَ اللَّهُ وَبِکُمْ یَخْتِمُ وَبِکُمْ یُنَزِّلُ الْغَیْثَ وَبِکُمْ یُمْسِکُ السَّماَّءَ اَنْ تَقَعَ عَلَى الاْرْضِ اِلاّ بِاِذْنِهِ وَبِکُمْ یُنَفِّسُ الْهَمَّ وَیَکْشِفُ الضُّرَّ وَعِنْدَکُمْ ما نَزَلَتْ بِهِ رُسُلُهُ وَهَبَطَتْ بِهِ مَلاَّئِکَتُهُ
اهل بیت دلیل رحمت واسعه ی الهی ، بر خلائق :
به عبارت دیگر همانطور که در حدیث معراج از زبان پیامبر اسلام نیز بدان اشاره شده است و نیز در احادیث قدسی متعدد هم مذکور است ؛ اهل بیت دلیل خلقت و واسطه ی رحمت الهی بر بندگان هستند .
11 _ وَبِکُمْ اَخْرَجَنَا اللَّهُ مِنَ الذُّلِّ وَفَرَّجَ عَنّا غَمَراتِ الْکُرُوبِ وَاَنْقَذَنا مِنْ شَفا جُرُفِ الْهَلَکاتِ
تمسک به اهل بیت باعث نجات از گمراهی ها :
خواستنی ها ، فقط و فقط از این خاندان جائز است و چراغ هدایت در ظلمات گمراهی ها ، خود خودشان هستند .به عبارت دیگر اشاره به احادیث متعدد در این زمینه دارد و ایضا زیارت خاص امیر المومنین علی علیه السلام که در هلکات و پرتگاه های بسیار خطرناک ، از دوستداران ، دستگیری کرده و سنگینی های ایشان را به دوش می کشند .( به زیارت مخصوصه ی امیر المومنین علی علیه افضل صلوة المصلین در 27 رجب دقت فرمایید و ایضا در آن تامل )
12 – بِمُوالاتِکُمْ عَلَّمَنَا اللَّهُ مَعالِمَ دِینِنا وَاَصْلَحَ ماکانَ فَسَدَ مِنْ دنیانا
اهل بیت باعث رشد فکری و جبران خسارات دنیایی :
آشنایی با آل بیت پیامبری ، آشنایی با معارف دینی و الهی است و در نتیجه جبران کننده خسارات دنیایی و آخروی .
13 -اِنَّ بَیْنى وَبیْنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ذُنُوباً لا یَاْتى عَلَیْها الا رضاکم :
بخشش فقط با نظرخاص اهل بیت :
خداوند گذشت از بندگان و بخشوده شدن آنان را در گرو رضایت اهل بیت پیامبر خویش قرار داده است بدین معنا که اگر این خاندان از کسی رضایت داشته باشند خداوند هم از او راضی خواهد بود .
14- اَللّهُمَّ اِنّى لَوْ وَجَدْتُ شُفَعاَّءَ اَقْرَبَ اِلَیْکَ مِنْ مُحَمِّدٍ وَاَهْلِ بَیْتِهِ الاْخْیارِ الاْئِمَّةِ الاْبْرارِ لَجَعَلْتُهُمْ شُفَعاَّئى
برترین خلائق :
در هستی و خلقت کسانی جز آل بیت پیامبری ، برترین خلائق نزد خداوند نیستند . حتی انبیاء و اولیاء .(اشاره به حدیث معراج فرمایش پیامبر اسلام )
📚کتاب شرح وتفسیرزیارت جامعه کبیره استاد فاطمی نیا ، صفحات 15 الی 18
